๋ณธ ํฌ์คํ ์ ์นด์ด์คํธ ๋ฌธ์ผ์ฒ ๊ต์๋์ ์ธ๊ณต์ง๋ฅ ๋ฐ ๊ธฐ๊ณํ์ต ๊ฐ๋ก 2์ ๋ฒ ์ด์ง์ ๋คํธ์ํฌ(Bayesian network) ๊ฐ์ ๋ด์ฉ์ ์ ๋ฆฌํ ๊ฒ์ด๋ค.
๋ค๋ฃฐ ๋ด์ฉ์ ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
1. Conditional vs. Marginal independence
2. Bayesian network
3. Interpretation of Bayesian network
4. Typical local structures
5. Bayes ball algorithm
1. Conditional vs. Marginal independence
โท Conditional independence์ Marginal independence๋ ๋ ๋ค ๋ ๋ฆฝ์ ์๋ฏธํ์ง๋ง, ์ฝ๊ฐ์ ์ฐจ์ด๊ฐ ์๋ค. Marginal independence๋ P(A|B) = P(A)์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ด๊ณ , Conditional independence๋ P(A|B,C) = P(A|B)์ธ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ค.
โถ Conditional independence๋ Full joint probability๋ฅผ ๊ตฌํ ๋, Factorization์ ์ฌ์ฉ๋๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ์๋นํ ์ค์ํ๋ค.
โท Marginal independence๊ฐ ์ ์ฉ๋๋ ์๋ฅผ ์์๋ณด์. ์ค๋ น์ด ๋ ์ฅ๊ต A, B์๊ฒ ๋ช ๋ น์ ๋ด๋ฆฌ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ ๋ํด ์๊ฐํด๋ณด์. ์ค๋ น์ ๋ช ๋ น์ ์์ง ๋ชปํ ๋, ์ฅ๊ต A์ ์ฅ๊ต B๋ ์๋ก ๋ ๋ฆฝ์ ์ด์ง ์๋ค. ์๋ํ๋ฉด ํ ์ฅ๊ต์ ํ๋์ด ๋ค๋ฅธ ์ฅ๊ต์๊ฒ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ค ์ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ด๋ค. ํ์ง๋ง ์ค๋ น์ ๋ช ๋ น์ ์๋ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ์๊ธฐ๊ฐ ๋ฌ๋ผ์ง๋ค. ํ ์ฅ๊ต๊ฐ ์ด๋ค ํ๋์ ์ทจํ์ฌ๋ ์ค๋ น์ ๋ช ๋ น์ ์ด๋ฏธ ์๊ณ ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ค๋ฅธ ์ฅ๊ต์๊ฒ ์ด๋ ํ ์ ๋ณด๋ ์ฃผ์ง ๋ชปํ๋ค. ์ด ๊ด๊ณ๋ฅผ ํ๋ฅ ๋ก ๋ํ๋ด๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
P(์ฅ๊ต A์ ํ๋|์ฅ๊ต B์ ํ๋, ์ค๋ น์ ๋ช ๋ น) = P(์ฅ๊ต A์ ํ๋|์ค๋ น์ ๋ช ๋ น)
2. Bayesian network
โท ๋ฒ ์ด์ง์ ๋คํธ์ํฌ๋ ๊ทธ๋ํ ํ๊ธฐ(Graphical notation)๋ฅผ ํตํด ๋ํ๋ผ ์ ์๊ณ , ๊ทธ๋ํ ํ๊ธฐ๋ฅผ ํตํด ํ๋ฅ ๋ณ์์ ๋ณ์๊ฐ์ ๊ด๊ณ์ ๋ฐ๋ฅธ Conditional independence๋ฅผ ๋ํ๋ธ๋ค. ์ด ํ๊ธฐ๋ Full joint distribution์ ์ป์ ์ ์๋๋ก ๊ฐ๊ฒฐํ๊ฒ ๋ํ๋ธ ๊ฒ์ด๋ค.
โท ๋ฒ ์ด์ง์ ๋คํธ์ํฌ๋ ํ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ํ๋ฅ ๋ณ์๊ฐ์ ๊ด๊ณ๋ฅผ ํ ๋ฐฉํฅ์ผ๋ก ๋ํ๋ด๊ณ , ๋น์ํ(Acyclic) ๊ตฌ์กฐ๋ฅผ ๊ฐ์ง๊ณ ์๋ค.
โท ๊ฐ ๋ ธ๋์ ์ง์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ๊ฒ์ ๋ถ๋ชจ ๋ ธ๋๋ฐ์ ์๋ค. ๊ฐ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ ์๋ค. ์๋ฅผ ๋ค์ด, Y์ ๋ถ๋ชจ ๋ ธ๋๋ฅผ Z๋ผ ํ๊ณ , Z์ ๋งํฌ(Link)๊ฐ Y๋ฅผ ํตํด X1 ๋๋ X2์ ๊ฐ์ ์ํฅ์ ์ฃผ๊ฒ ๋๋ค.
3. ๋ฒ ์ด์ง์ ๋คํธ์ํฌ์ ํด์
โท ๋คํธ์ํฌ์ ํ ํด๋ก์ง(Topology)๋ ์ผ๋ฐ ์์์ ์ด์ฉํ๊ฑฐ๋ ํด๋น ๋ถ์ผ์ ์ ๋ฌธ๊ฐ์ ์๊ฒฌ์ ํตํ์ฌ ๊ตฌ์ฑํ๋ค.
โท ์์ ๋คํธ์ํฌ ํ ํด๋ก์ง๋ฅผ ํด์ํ๋ฉด ๋ค์๊ณผ ๊ฐ๋ค.
1. Weather์ ๋ค๋ฅธ ๋ณ์์ ์ฐ๊ฒฐ๋์ด ์์ง ์๊ธฐ ๋๋ฌธ์ ๋ค๋ฅธ ๋ณ์์๊ฒ ์๋ฌด๋ฐ ์ํฅ์ ์ฃผ์ง ๋ชปํ๋ค. ์ฆ, ๋ค๋ฅธ ๋ณ์์ ๋ ๋ฆฝ์ด๋ค.
2. Toothache์ Stench๋ Cavity๊ฐ ์ฃผ์ด์ง ๋, Conditionally independentํ๋ค. ์ฆ, Cavity์ ๋ํ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ป์์ ๋, Tootache์ Stench๋ ์๋ก ๋ ๋ฆฝ์ด๋ค.
3. Cavity๋ Toothache์ Strench์ ์ง์ ์ํฅ์ ์ค๋ค.
โท ์์ ์ฌ๋ผ์ด๋์ ๋ํ๋ ๋ฒ ์ด์ง์ ํ ํด๋ก์ง๋ก๋ถํฐ ์๋์ ํ์ ๊ฐ์ด CPD(Conditional Probability Distribution)๋ฅผ ๋ง๋ค ์ ์๋ค. CPD๋ฅผ ์ด์ฉํ์ฌ ๋ค์ํ ์ํฉ์ ๋ํ ํ๋ฅ ์ ๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์์ ๋ฒ ์ด์ง์ ํ ํด๋ก์ง๋ฅผ ์ด์ฉํ ์๋ฅผ ๋ค๋ฉด, ์๋(Alarm)์ด ์ธ๋ ธ์ ๋, ์ง์ ๋๋(Burglary)์ด ๋ค์์ ํ๋ฅ ์ ๊ตฌํ ์ ์๋ค.
โท ๋ฒ ์์ง์ ๋คํธ์ํฌ์ ๊ตฌ์ฑ์์๋ ๊ตฌ์กฐ์ ์ธ ๊ตฌ์ฑ์์์ ์์น์ ์ธ ๊ตฌ์ฑ์์๋ก ๋๋ ์ ์๋ค. ๊ตฌ์กฐ์ ์ธ ๊ตฌ์ฑ์์๋ ๋ฒ ์ด์ง์ ํ ํด๋ก์ง์ ํํ๋ก ๊ฐ ๋ณ์๊ฐ์ ๊ด๊ณ์ ๋ํ ์ฌ์ ์ ๋ณด ๋๋ ๋ฐ์ดํฐ๋ฅผ ํตํ ํ์ตํ๋ ๋ฐฉ๋ฒ์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ตฌ์ฑํ๋ค. ์์น์ ์ธ ๊ตฌ์ฑ์์๋ ๊ฐ ๋ ธ๋์์์ CPD๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค.
โท ๋ค์๊ณผ ๊ฐ์ ์๋ฅผ ์๊ฐํด ๋ณด์. ๋ฉ๋ฆฌ์ ์ ํ(MarryCalls)๊ฐ ์์ ๋, ์ง์ ๋๋์ด ๋ค์์ ํ๋ฅ ์ ์ด๋ป๊ฒ ๊ตฌํ ๊น? ๋ฉ๋ฆฌ์ ์ ํ์ ๊ดํ CPD๋ง์ ์ด์ฉํด์๋ ๊ตฌํ ์ ์๋ค. ์ด๋ฐ ๊ฒฝ์ฐ์๋ ๋ฒ ์ด์ง์ ๋คํธ์ํฌ์ ๊ตฌ์กฐ์ ์ธ ์์์ ์์น์ ์ธ ์์ ๋ ๋ค ์ด์ฉํ์ฌ ๊ตฌํ ์ ์๋ค.
4. Typical local structures
๋ฒ ์ด์ง์ ๋คํธ์ํฌ๋ฅผ ๊ตฌ์ฑํ๋ 3๊ฐ์ง์ ๋ํ์ ์ธ ๊ตฌ์กฐ์ ๋ํด ์์๋ณด์.
โท Common parent๋ ๋ ๊ฐ์ ์์ ๋ ธ๋๊ฐ ํ๋์ ๋ถ๋ชจ ๋ ธ๋๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ค. ์ด๋, ๋ถ๋ชจ ๋ ธ๋์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์๊ฒ ๋๋ฉด ๋ ์์ ๋ ธ๋๋ ์๋ก ๋ ๋ฆฝ์ด๋ค.
โท Cascading์ ์ธ ๊ฐ์ ๋ ธ๋๊ฐ ์์ฐจ์ ์ผ๋ก ์ฐ๊ฒฐ๋ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ค. ์ด๋, ๊ฐ์ด๋ฐ์ ์์นํ ๋ ธ๋์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์๊ฒ ๋๋ฉด ์ ๋์ ๋ ธ๋๋ ์๋ก ๋ ๋ฆฝ์ด๋ค. ์์ ์ฌ๋ผ์ด๋์ ์์ ์ ์ฉํ๋ฉด, Alarm์ ๋ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ฃผ์ด์ง ๋, Buglary์ ์ ๋ณด๋ MarryCalls์ ์๋ฌด๋ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ ์ฃผ์ง ์๋๋ค. ์ฆ, Buglary์ MarryCalss๋ ๋ ๋ฆฝ์ด๊ฒ ๋๋ค.
โท V-Structure์ ํ๋์ ๋ ธ๋๊ฐ ๋ ๊ฐ์ ๋ถ๋ชจ ๋ ธ๋๋ฅผ ๊ฐ์ง๋ ๊ฒฝ์ฐ์ด๋ค. ์ด ๊ฒฝ์ฐ๋ ์์ ๋ ๊ตฌ์กฐ์๋ ๋ค๋ฅด๊ฒ ์์ ๋ ธ๋์ ์ ๋ณด๋ฅผ ์๋ฉด ๋ ๊ฐ์ ๋ถ๋ชจ ๋ ธ๋๊ฐ ์ข ์์ด๊ฒ ๋๋ค. ์์ ์ฌ๋ผ์ด๋์ ์๋ฅผ ๋ค์ด ์ค๋ช ํ๋ฉด, Alarm์ด ์ธ๋ ธ์ ๋, Earthquake๊ฐ ๋ฐ์ํ์ง ์์๋ค๋ฉด, ์ด๋ Alarm์ด ๋ฐ์ํ ์์ธ์ด Earthquake์ ์์ง ์๋ค๋ ์ถ๊ฐ ์ ๋ณด๋ฅผ Buglary์ ์ ๊ณตํ๊ฒ ๋๋ค. ๋ฐ๋ผ์ ๋์ด์ Buglary์ Earthquake๊ฐ ๋ ๋ฆฝ์ด์ง ์๊ฒ ๋๋ค.
5. Bayes ball algorithm
โท Bayes ball algorithm์ ๊ฐ์์ ๊ณต์ ๊ตด๋ ค ๋ฒ ์ด์ฆ ๋คํธ์ํฌ์์ ๊ตด๋ฌ๊ฐ๋์ง ์ ๊ตด๋ฌ๊ฐ๋์ง์ ๋ฐ๋ผ ๋ ธ๋๊ฐ์ ๋ ๋ฆฝ์ ํ๋จํ๊ธฐ ์ํ ์๊ณ ๋ฆฌ์ฆ์ด๋ค.
โท ๋คํธ์ํฌ์ ๊ตฌ์กฐ๊ฐ Common parent ๋๋ Casacading์์๋ ๊ฐ์ด๋ฐ ๋ ธ๋์์ ์ ๋ณด๊ฐ ์ฃผ์ด์ง์ง ์์ผ๋ฉด ๊ฐ์์ ๊ณต์ด ๊ตด๋ฌ๊ฐ๊ณ , V-Structure์์๋ ๋ฐ๋๋ก ๊ฐ์ด๋ฐ ๋ ธ๋์ ์ ๋ณด๊ฐ ์ฃผ์ด์ ธ์ผ ๊ณต์ด ๊ตด๋ฌ๊ฐ๊ฒ ๋๋ค. ๊ณต์ด ๊ตด๋ฌ๊ฐ๋ ๊ฒฝ๋ก์ ์๋ ๋ ธ๋์ ๊ด๊ณ๋ ์ข ์์ผ๋ก ํ๋จํ ์ ์๋ค.
โท ์ ์ฌ๋ผ์ด๋์ 4๊ฐ์ ๋ฌธ์ ๋ฅผ Bayes ball algorithm์ ์ด์ฉํ์ฌ ํ๋ฉด ๋ต์ ์ฐธ, ์ฐธ, ์ฐธ, ๊ฑฐ์ง์ด๋ค.
โท ํน์ ๋ ธ๋์์ Blanket์ ํด๋นํ๋ ๋ ธ๋์ ์ ๋ณด๊ฐ ์ ๊ณต๋๋ ๊ฒฝ์ฐ, ํน์ ๋ ธ๋์ Blanket์ ํฌํจ๋์ง ์๋ ๋ ธ๋์ ๊ด๊ณ๋ ๋ ๋ฆฝ์ด๋ค. ์ด Blanket์ Markov blanket์ด๋ผ ํ๋ค.
โท Blanket์ ํน์ ๋ ธ๋์ ๋ถ๋ชจ ๋ ธ๋์ ์์ ๋ ธ๋ ๊ทธ๋ฆฌ๊ณ ์์ ๋ ธ๋์ ๋ถ๋ชจ ๋ ธ๋๋ก ๊ตฌ์ฑ๋๋ค. ์ด๋, ์์ ๋ ธ๋์ ๋ถ๋ชจ ๋ ธ๋๊ฐ ํ์ํ ์ด์ ๋ V-Structure์ ๋ฐ๋ฅธ ์ ๋ณด์ ์ ๋ฌ์ ๋ง๊ธฐ ์ํจ์ด๋ค.
โท D-Seperation์ ํน์ ๋ ธ๋์ ๋ํ ์ ๋ณด๊ฐ ์ฃผ์ด์ก์ ๋, ์์ ๋ ธ๋์์ Bayes ball algorithm์ ์ด์ฉํ์ฌ ๊ณต์ ๊ตด๋ ค์ ๋ชฉ์ ๋ ธ๋์ ๋๋ฌํ์ง ๋ชปํ๋ ๊ฒฝ์ฐ๋ฅผ ์๋ฏธํ๋ค.
Reference:
"(๊ธฐ๊ณ ํ์ต, Machine Learning) Week 7 Bayesian Network | Lecture 2 Probability Theorems," AAILab Kaist, www.youtube.com/watch?v=mnUcZbT5E28.
"(๊ธฐ๊ณ ํ์ต, Machine Learning) Week 7 Bayesian Network | Lecture 3 Interpretation of Bayesian Network," AAILab Kaist, www.youtube.com/watch?v=N2rx_OmDeCk.
"(๊ธฐ๊ณ ํ์ต, Machine Learning) Week 7 Bayesian Network | Lecture 4 Bayes Ball Algorithm," AAILab Kaist, www.youtube.com/watch?v=ZMG_LxhTzzk.
'Statistics > Probabilistic Graphical Model' ์นดํ ๊ณ ๋ฆฌ์ ๋ค๋ฅธ ๊ธ
๋ฒ ์ด์ง์ ๋คํธ์ํฌ(Bayesian network)๋ฅผ ํ์ฉํ King County์ ์ง๊ฐ ๋ถ์ (0) | 2020.10.22 |
---|---|
๋ฒ ์ด์ง์ ๋คํธ์ํฌ(Bayesian network) (3) (0) | 2020.09.19 |
๋ฒ ์ด์ง์ ๋คํธ์ํฌ(Bayesian network) (2) (0) | 2020.09.12 |